Pokrzywa – zastosowanie, korzyści i przeciwwskazania

Opublikowano przez

Pokrzywa to nie tylko chwast 🙂 Zastosowanie pokrzywy jest szerokie. Wiedziałam o tym w zasadzie od dziecka, bo tata biczował się pokrzywami na pobudzenie krążenia. Kiedyś regularnie stosowałam  płukanki na włosy z pokrzywy.

Pokrzywa ma sporo właściwości. W zeszłym roku wróciłam do stosowania pokrzywy z powodu obciążonego układu limfatycznego.  Pokrzywa ma właściwości moczopędne.

Zastosowanie pokrzywy to nie tylko kwestia zdrowia, ale i urody 🙂 Postanowiłam dla Was  zebrać informacje o  tym, jakie zastosowanie ma pokrzywa. Korzyści są duże, ale nie zapominajmy o przeciwwskazaniach do jej stosowania.

Szłam tropem mojej wiedzy z rodzinnego domu, ale oczywiście korzystałam z książek 🙂 Zatem poniżej garść informacji o zastosowaniu pokrzywy, ale prócz ewidentnych korzyści, piszę też o przeciwwskazaniach do jej stosowania.  Mam nadzieję, że skorzystacie, bo i czas na zbieranie pokrzyw dobry i za pokrzywa jest za darmo.

W pokrzywie znajdziemy wiele cennych substancji, witamin i związków. Nie jestem zielarką czy biochemikiem, więc prócz witamin (C, K, B2, kwasu pantotenowego) a także histaminy (z racji alergii), nie rozpoznaję wielu nazw. Doprawdy kiepska byłam z biologii. Ale za to bardzo dokładnie temat składu jest omówiony w Czytelni Medycznej w artykule Marzeny Pieszak i Przemysława Ł. Mikołajczaka “Właściwości lecznicze pokrzywy zwyczajnej (Urtica dioica L.)”.

Zastosowanie pokrzywy

Lecznicze działanie pokrzywy zwyczajnej jest wykorzystywane w  kuchni i kosmetyce od lat. Jej główne działania wiąże się z jej właściwościami moczopędnymi, ale leczy również stany zapalne i zakażenia bakteryjne układu moczowego.  Właśnie z takim jej działaniem zetknęłam się rok temu. Zatrzymanie wody w organizmie przy jednoczesnym problemie z układem limfatycznym jest naprawdę niekomfortowe a pokrzywa pomaga zlikwidować pojawiające się obrzęki.

Za książką ROŚLINY LECZNICZE i ich praktyczne zastosowanie  podaję w skrócie informacje o działaniu pokrzywy:

  • działanie moczopędne – pokrzywa nieznaczne podniesienie dobowe ilości wydalanego moczu (korzeń działa silniej niż liście),
  • pokrzywa “czyści krew – poprzez zwiększenie eliminacji chlorków, mocznika i szkodliwych produktów przemiany materii,
  • uzupełnia niedobory witamin i soli mineralnych,
  • wpływa na procesy przemiany materii – zawiera pierwiastki śladowe będące składnikami enzymów i hormonów ustrojowych uczestniczących w przemianie materii,
  • obniża ciśnienie krwi -poprzez swoje działanie moczopędne a także rozkurczowe,
  • sprzyja ukrwieniu i odprowadzaniu metabolitów,
  • ma działanie przeciwkrwotoczne, zapobiega drobnym krwawieniom z naczyń włosowatych w przewodzie pokarmowym (ma m.in. witaminę K),
  • zwiększa poziom hemoglobiny i liczbę czerwonych krwinek –  zupełnie tak jak w preparatach zawierających żelazo,
  • ma działanie żółciopędne,
  • pobudza wydzielenie soku żołądkowego, ogólnie mówiąc ułatwia trawienie i przyswajanie pokarmów,
  • zmniejsza stany zapalne przewodu pokarmowego,
  • przeciwdziała mało nasilonym biegunkom,
  • pobudza trzustkę do działania (bardzo ważne, mało jest ziół o takich właściwościach),
  • nieznacznie obniża poziom cukru we krwi,
  • zawiera czynniki pobudzające wytwarzanie interferonu i antygenów wirusowych, tj. substancji chroniących organizm człowieka przed wirusami, w tym także przed nowotworami, które są wywołane wirusem,
  • jako wodny wyciąg podawany zewnętrznie działa drażniąco na owłosiona skórę głowy, co sprzyja lepszemu wzrostowi włosów.

Jak na roślinę dostępną za darmo, to całkiem nieźle, prawda? Zatem możemy właściwie za darmo się wzmacniać dodając pokrzywę do sałatek i smoothie, przyrządzając zupy i płukanki na włosy. Lek dostępny od ręki!

Oczywiście pokrzywa może mieć działanie niepożądane. I znów za ww. książką warto powiedzieć, że pokrzywa, jej większe dawki mogą wywołać reakcje alergiczne, podrażnienia żołądka, obrzęk i skąpomocz.  Uważałabym szczególnie przy niskim ciśnieniu (przejechałam się tak z ruszczykiem kolczastym). Według autorów powyższej publikacji przy stosowaniu pokrzywy zewnętrznie (woda pokrzywowa) alergia pojawia się stosunkowo rzadko.

Gdzie i kiedy zbieramy pokrzywę?

Teraz jest najlepszy czas na zbieranie liści – do celów leczniczych wykorzystuje się liście zbierane przed kwitnieniem. Pokrzywa kwietnie od czerwca, więc  najlepszy czas na zbiór pokrzywy jest w maju. Jeśli chcemy wykorzystać korzenie, to wykopujemy je jesienią lub wczesną wiosną. Nie bez znaczenia jest pora dnia i oczywiście miejsce. Nie chcemy się przecież najeść ołowiu.

Rośliny należy zbierać w czasie słonecznej, bezdeszczowej pogody, najlepiej późnym rankiem, po obeschnięciu porannej rosy. Wybiera się tylko rośliny dobrze rozpoznane, zdrowe i nieuszkodzone. Należy unikać okazów zbyt bujnie rozwiniętych, bo może to świadczyć o podłożu zbyt bogatym w azot i wówczas istnieje duże prawdopodobieństwo obecności niepożądanych azotanów w tkankach roślinnych.Zaleca się zrywanie roślin znajdujących się w odległości co najmniej 100 m od szlaków komunikacyjnych, roślin uprawnych i terenów zdegradowanych, aby uniknąć ich zanieczyszczenia i ograniczyć porażenie przez drobnoustroje chorobotwórcze.
Aleksandra Halarewicz, Atlas ziół. Kulinarne wykorzystanie roślin dziko rosnących

Urticatio – biczowanie pokrzywą

Mój ojciec specjalnie biczował się pokrzywą, istnieje bowiem przekonanie, że zawarty w pokrzywie kwas mrówkowy korzystnie wpływa na problemy reumatyczne. To wiedza ludowa, ale stosowana z powodzeniem nadal, zwłaszcza wśród starszego pokolenia.

Ten sam kwas mrówkowy jest przyczyną bąbli.  Na poparzenie pokrzywą  można zrobić okład z połowy szklanki wody i połowy łyżeczki sody oczyszczonej albo kompres z cytryny (plasterki albo nasączone waciki). Przetestowałam kiedyś oba sposoby 🙂

I teraz zachwyceni już całkowicie dostępnym nam za darmo specyfikiem możemy przystąpić do działania 🙂

Zastosowanie pokrzywy w kuchni

Powiem tak – uwielbiam w kuchni działać “na oko”, dlatego też testowałam w zeszłym roku różną moc herbaty z pokrzywy. Podobnie działałam z płukanką na włosy (zarówno z pokrzywą jak i skrzypem).

Pokrzywę zamierzam ususzyć w suszarce, żeby mieć zapas. Oczywiście świeże listki będę na bieżąco dodawać do mojej codziennej sałatki z pomidorami i mozarellą 🙂

Przetestuję również koktajl bananowy z pokrzywą. Od kilku dni testuję koktajl z jogurtu greckiego, jabłka, banana i  rzeżuchy, ponieważ na święta rozpędziłam się z rzeżuchą strasznie i teraz trzeba to dobro wyjeść 🙂 A zdrowe przecież 🙂

W tym roku przetestuję: zupę pokrzywową, którą przyrządzę a la szczawiową z ziemniaczkami (zupę krem) i jajkiem na twardo oraz jogurtem, który to przepis znalazłam na Dzieci są ważne.pl.

EDIT:

Przetestowane 🙂 Najgorszy moment, to zbieranie 🙂

Zastosowanie pokrzywy w łazience

Obligatoryjne pokrzywa zagości w łazience. Może nabiorę odwagi, by zapuścić grzywkę? Kiedyś również robiłam płukankę na oko, teraz raczej pokuszę się o przepis Płukanka do włosów z pokrzywy

Jako przystawkę do obiadu pewnie nie raz zaserwuję pokrzywę (zblanszowane listki) z czosnkiem. Podrzucam Wam kilka przydatnych linków o pokrzywie i mam nadzieję, że Was zainspirowałam 🙂

EDIT:

Płukankę zrobiłam raz, jestem niestety leniwa. Ale w tym roku chciałabym zacząć sporządzać własne kremy a może i pójść dalej. Może znajdę sposób łatwiejszy na wykorzystanie pokrzywy w pielęgnacji włosów.

Wpisy warte uwagi z pokrzywą w tle:

Właściwości pokrzywy – wpis Agnieszki Maciąg

Sałatki z pokrzyw

Wszystko o pokrzywie -sałatki, zupy, nawóz, biczowanie

Garść przepisów -herbatka, sok i inne

Do dzieła 🙂

 

  1.  A.Ożarowski, W. Jaroniewski, Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie
  2. A. Halarewicz, Atlas ziół. Kulinarne wykorzystanie roślin dziko rosnących

Podziel się :)